II. GBJ De Zande Ruiselede - Kritiek

De open oproep voor de volledige studieopdracht voor de verbouwing van 6 leefgroepen in de gemeenschapsinstelling de Zande, te Ruiselede werd gegund aan architectenbureau Kempe Thill. Uit het gunningsrapport blijkt dat de jury minder te spreken was over de ontwerpen van UR en de vylder vinck tallieu. Bij UR werden opmerkingen geplaatst over het verplaatsen van de entree en de lange gangen met kamers –wat agressieversterkend zou werken. Het ontwerp van de vylder vinck tallieu bleek simpelweg te veel de nadruk te leggen op de esthetiek van de architectuur en daarmee de functie van gemeenschapsinstelling uit het oog te verliezen. De jury achtte dit ontwerp dan ook onuitvoerbaar.

Volgens de jury gaf het ontwerp van Kempe Thill antwoord op de vragen en bezorgdheden van de gebruiker, hield het rekening met de monumentale waarde van het complex en uitte het een sfeer van sereniteit en een strakke sobere maar rustgevende inrichting . Toch is de keuze opmerkelijk. Wie het gunningrapport heeft kunnen lezen moet het zijn opgevallen dat de evaluatie van het ontwerp van Kempe Thill enkele ook enkele kritische vragen stelde. Ze werden “de aanwezigheid van de glazen vormgeving van o.a. de dakpatio en de manifeste aanwezigheid van de controlekamer” als minpunten opgenoemd. Ook plaatste de commissie vraagtekens bij de onvoldoende voorziene ruimte voor sportfaciliteiten en vond zij dat de mogelijkheden van het oude keukenblok onvoldoende benut werden.

De minpunten zijn niet de geringste. Feitelijk zou er dus opnieuw moeten worden nagedacht over veiligheid en controle, het materiaalgebruik en de indeling van het oude keukenblok, maar de jury zag dit als oplosbare elementen en sprak hierin haar vertrouwen uit naar het ontwerpteam van Kempe Thill.

Des te opvallender is het dat bij de evaluatie van het architectenbureau Maenhout –dat in puntenaantal op de tweede plaats eindigde– juist op het vlak van veiligheid, subtiele controle en perceptie voor de gebruikers hoog gescoord werd. Maenhout speelde in op alle zintuigen. Het bureau had aandacht voor de beleving van licht, gaf een creatieve invulling aan de vensterbanken als zitbanken, hield rekening met het binnenbrengen van de buitenwereld en het gebruik van zachte materialen. Het ontwerp vulde het belang van het individueel begeleidingstraject in vanuit een specifieke en kunstzinnige vormgeving van de kamers en bracht eigenheid in de leefgroepen. De kritiek op het ontwerp van Maenhout is vele malen lichter dan bij dat van Kempe Thill. Zo beoordeelde de jury de materiaalkeuze positief op het vlak van leefklimaat maar er werden wel vragen gesteld over de juiste keuze ervan i.v.m. het doelpubliek er de robuustheid. Verder richtte de kritiek zich even als bij Kempe Thill op de zwakke invulling van het oude keukenblok.

Veel meer dan Kempe Thill heeft Maenhout de gedachte van een humane gemeenschapsinstelling in acht genomen en de belevingswereld van de jongere als uitgangspunt ingezet om tot een ontwerp te komen. Waarom koos de jury dan toch voor Kempe Thill?