I. GIP - Historie

De organisatie Groupe d'Information sur les Prisons (GIP) werd in 1971 opgericht in Parijs door Michel Foucault, Pierre Vidal-Naquet (geschiedkundige) en Jean-Marie Domenach (schrijver en intellectueel). Zij ondertekende op 8 februari 1971 tijdens een persconferentie een manifest dat later gepubliceerd zou worden in het tijdschrift Esprit. Hierin werden de gedachten en beweegredenen van de GIP verklaard. Het manifest is een oproep om de groeiende autoritaire en justitiële machten ter discussie te stellen en de onderbelichte kanten daarvan, zoals het micro-totalitaire regime binnen gevangenissen, publiek bekent te maken. “Wij hebben het recht om te weten, wij willen weten [Nous avons le droit de savoir, nous voulons savoir]. Dit is de reden waarom wij, met magistraten/wettelijke officieren, advocaten, journalisten, artsen, psychologen, een Groupe d'Information sur les Prisons hebben gevormd.” Naast de intellectuelen en professionals die de GIP oprichtte, bestonden de leden theoretisch opgenomen uit gedetineerden, ex-gedetineerden en families van gevangenen.

De GIP moet gezien worden in de context van de links politieke bewegingen rond 1968 en hun verzet tegen bestaande machtsstructuren die vanuit de staat werden opgelegd of doorgevoerd, zoals het kapitalisme en consumentisme, de werking van stad, de politiek en het rechtssysteem. In de nasleep van mei 1968, voerde de Franse staat een aantal drastische en repressieve maatregelen door om de controle tijdens de aanhoudende sociale onrusten te herwinnen. Veel leden van linkse acitvistische bewegingen werden vanwege hun politieke voorkeur gevangen genomen. Als politieke gevangenen waren zij in de positie om de nood voor verandering van het gevangenissysteem aan de kaak te stellen. De GIP werd opgericht precies op het moment dat een groep politieke gevangenen (Franse Maoisten) in 1970/1971 in hongerstaking ging. 

Vertrekkend vanuit de wens de grenzen tussen staat en maatschappij meer poreus te maken en te herdefiniëren wilde de GIP geen commentator zijn, maar eerder een infrastructuur creëren om de gevangenen zelf te laten spreken en de strijd aan de binnen- en buitenkant van de gevangenis verenigen. Deze nieuwe vorm van activisme maakte het voor gevangenen mogelijk persoonlijke verhalen en pleidooien rechtstreeks te delen of naar buiten te brengen, zonder dat een organisatie of instituut voor of namens hen zou spreken.

De GIP verzamelde informatie van en over gevangenen via enquetes, brieven, persoonlijke verhalen en spande zich in om de publieke opinie te wijzen op de ongezonde aard van gevangenissen en de onrechtvaardige en onmenselijke behandeling die talloze gevangenen moesten doorstaan. De GIP georganiseerde demonstraties, distribueerde traktaten, gaf persconferenties, nam interviews af van zowel gevangenen als bewakers en publiceerde een groot aantal documenten in de vorm van artikelen en door een reeks pamfletten. Op een aantal fronten behaalde de campagne successen, bijvoorbeeld door het winnen van het recht voor gevangenen de dagelijkse pers (krant en radio) te mogen lezen/beluisteren, een reeks acties en protesten op initiatief van gevangenen en de oprichting van het Comité d'action des prisonniers, die doorheen de jaren 1970 de strijd voor rechten voor gedetineerden nastreefde.

In december 1972, besloot de GIP zichzelf te ontbinden. In de korte periode van haar bestaan heeft de GIP veel teweeg gebracht en vormde zij voor Foucault de aanleiding tot het schrijven van zijn boek Surveiller et punir: Naissance de la Prison dat in 1975 werd gepubliceerd.