Fie Vandamme ontwierp een visionair gevangenismodel in een aangepaste stedelijke omgeving. Het model werd opgesteld na een consultatie van de diverse gebruikers van de gevangenis, zowel
gedetineerden, directie als personeel. In lijn met de Basiswet (2005) worden de ontwikkelingskansen van de gevangenen maximaal
geaccomodeerd zonder afbreuk te doen aan de beveiliging.
Fie Vandamme's studie toont een visionair gevangenismodel waarin vrijheidsberoving niet gelijk staat aan het ontnemen van de menselijke waardigheid. Het ontwerpend onderzoek buigt zich over de humanisering van de gevangenisarchitectuur en haar omgeving. Het humaan beginsel en perspectief van de Basiswet (2005) vormt het uitgangspunt voor het ontwerp.
De gevangenisruimte zoals we het vandaag kennen in België is een loutere, vormelijke vertaling van een functioneel schema. Zo zien we in Beveren een zogenaamde humane gevangenis op basis van het 19de Eeuwse Ducpétiaux-model. Binnen dergelijk ontwerpproces blijft de gevangene een loutere abstractie. De vraag is hoe een humane gevangenis denkbaar is zonder dat de gebruiker ervan een stem krijgt in het ontwerpproces.
De sleutel van de humane gevangenis ligt in de benadering van de gevangene in zijn/haar concrete bestaan. Een intelligent ontwerp gaat voorbij aan de functies van een overheidsbestek en de mythes die circuleren in de populaire verbeelding. Eenmaal de gevangene gedefinieerd is als een persoon met menselijke verlangens en noden, is het vorm geven aan een humane leefomgeving voor gevangenen niet langer onmogelijk.
Fie Vandamme verrichtte ontwerpend onderzoek in het kader van Advanced Architectural Design o.l.v. Arnout Van Vaerenbergh en Gideon Boie aan de Faculteit Architectuur, KU Leuven (LUCA). Productie van de brochure gebeurde door Ruta Valiunaite.
Voor de brochure met de volledige studie, zie pdf
